Ag Feirmeoireacht don Dúlra - Grúpa Teicniúil

Thionóil an Chomhairle Oidhreachta an Grúpa Teicniúil Ag Feirmeoireacht don Dúlra mar chuid dá 2020 ar feadh dhá bhliain, mar chuid dá hobair ar Fheirmeoireacht le Meas ar an Dúlra (HNV) in Éirinn le cur le Plean Straitéiseach Chomhbheartas Talmhaíochta na hÉireann 2023-2027 a fhorbairt.

Léargas Ginearálta

Tá an Chomhairle Oidhreachta ag tacú le fada le córais feirmeoireachta le Meas ar an Dúlra (HNV) in Éirinn. Mar fhreagairt do ghéarchéimeanna náisiúnta a fógraíodh i dtaobh athrú aeráide agus bithéagsúlachta in 2019, lorg an Chomhairle Oidhreachta freagairt dhírithe, inar leagadh amach conas is fearr a d’fhéadfadh Éire na prionsabail seo a chur i bhfeidhm i gcomhthéacs an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip agus athruithe ionchasach ar Chomhbheartas Talmhaíochta (an CBT) an AE.

Thionóil an Chomhairle Oidhreachta an Grúpa Teicniúil Ag Feirmeoireacht don Dúlra i bhFeabhra 2020 mar chuid dá hobair leanúnach ar Fheirmeoireacht le Meas ar an Dúlra (HNV) in Éirinn, i gcomhar le hInstitiúid Teicneolaíochta na Gaillimhe-Maigh Eo (GMIT)/an Fóram Eorpach ar Chaomhnú an Dúlra agus Tréadachas (EFNCP). D’oibrigh an grúpa le chéile go dtí deireadh 2021, a thug tréimhse fhada bhlianta de thaithí le chéile ar obair go díreach le feirmeoirí HNV ar fud na hÉireann, trí Chomhpháirtíochtaí Nuálaíochta Eorpacha (EIPanna) Grúpaí Talmhaíochta ina measc, agus le réimse comhpháirtithe eile, an Chomhairle Oidhreachta agus an tSeirbhís Páirceanna Náisiúnta agus Fiadhúlra ina measc.

Baill den Grúpa Teicniúil Ag Feirmeoireacht don Dúlra

Lorcan Scott (an Chomhairle Oidhreachta)
Patrick Crushell (EIP Thionscadal na nDiúilicíní Péarla (PMP))
Brendan Dunford (Clár Bhoirne (BP))
Gwyn Jones (Tionscadal EFNCP agus RBAPS)
James Moran (GMIT and Tionscadal RBAPS)
Patrick McGurn (Tionscadal AranLIFE agus EIP Caomhnú Árann)
Derek McLoughlin (PMP and Tionscadal RBAPS)
Fergal Monaghan (EIP Thionscadal Chromán na gCearc Tionscadal (HHP))
Caroline Sullivan (HHP)

Aidhmeanna agus Cuspóirí

Dhírigh obair an Grúpa Theicniúil Ag Feirmeoireacht don Dúlra ar thograí beartais talmhaíochta a fhorbairt i dtreo Plean Straitéiseach CBT 2023-2027 a fhorbairt bunaithe ar an taithí shaibhir a fuarthas ó Scéimeanna Aeráide Comhshaoil Talmhaíochta (AEC) a oiriúnaítear go háitiúil. Oibríodh na scéimeanna seo go dlúth le feirmeoirí agus páirtithe leasmhara eile agus úsáideadh bearta ‘íocaíocht thoradhbhunaithe’ seanbhunaithe chun réimse príomhchuspóirí comhshaoil a bhaint. Ag cur leis an gcomhthaithí, bheartaigh an grúpa Ailtireacht Ghlas an CBT leasaithe faoi Phlean Straitéiseach an CBT leis an mBeart ‘Ag Feirmeoireacht don Dúlra a Oiriúnaítear go hÁitiúil’ a chur san áireamh.

Cuireadh bealach ar fáil sna tograí, atá nasctha thíos, le huaillmhian luaite na Roinne Bia, Talmhaíochta agus Mara (an DAFM) a sholáthar i gClár Náisiúnta um Fhorbairt Tuaithe (RDP) 2014-2020 na hÉireann (cuid den CBT) chun an taithí a úsáid ó thionscadail na Comhpháirtíochta Nuálaíochta Eorpaí (EIPanna) ar an talmhaíocht chun eolas a chur ar fáil don chéad CBT agus RDP eile.

Tugadh achoimre sna tograí ar ábhair ar a ndearna go leor daoine, grúpaí agus comhairliúchán machnamh i gcaitheamh go leor blianta, e.g. plé i rith réimse ceardlann agus turais staidéir in 2019, Scoil Bhuailteachais Geimhridh Bhoirne, plé foirmiúil agus neamhfhoirmiúil le hoifigigh an DAFM agus le foireann na Seirbhíse Páirceanna Náisiúnta agus Fiadhúlra (an NPWS), agus ceardlanna a cuireadh ar bun le státseirbhísigh agus saineolaithe an AE sa Bhruiséil.

Bhí mar chuspóir ag na tograí seo a bheith praiticiúil agus cuiditheach, bunaithe ar eolaíocht mhaith agus ar go leor blianta taithí ó fhoinsí iontaofa a oibrítear ar scála suntasach.

Tograí d’Ailtireacht Ghlas an CBT agus don Tascghrúpa Ag Feirmeoireacht don Dúlra a Chur i bhfeidhm in Éirinn

Croíbhreithnithe

Ba iad na sé chroíghné sna tograí a rinneadh a mheas d’ailtireacht ghlas an CBT in Éirinn:

• luach ar airgead
• rannpháirtíocht feirmeoirí
• fianaisebhunaithe
• comhtháite agus simplithe
• torthaíbhunaithe agus in-iniúchta
• ábharthacht

Bheartaigh an grúpa creat comhtháite i measc Cholúin I agus II den CBT ina raibh trí shraith ag a raibh uaillmhian agus soláthar méadaitheach comhshaoil ón gcoinníollacht bhonnlíne (Sraith 1) go scéim éiceolaíochta (Sraith 2) go bearta aeráide comhshaoil talmhaíochta (Sraith 3).

Tionchair ar Phlean Straitéiseach an CBT 2023-2027

Léirítear i bPlean Straitéiseach an CBT 2023-2027, atá á cur i bhfeidhm faoi láthair ar fheirmeacha in Éirinn, go leor de na smaointe agus de na tograí a rinne an Grúpa Teicniúil Ag Feirmeoireacht don Dúlra agus neartaigh sé Ailtireacht Ghlas i gcomparáid le hiar-CBTanna.

I measc roinnt gnéithe suntasacha, bhí:

• Céim mhór chun cinn i scála an chuir i bhfeidhm ar scéimeanna íocaíochtaí torthaíbhunaithe a oiriúnaítear go háitiúil. Cruthaíonn seo dúshláin, mar sin féin, ó thaobh peirspictíocht tacaíochta riaracháin agus cuir i bhfeidhm.
• Déileáladh le roinnt den neamhréir idir tacaíochtaí cholún 1 agus 2 den CBT trí athruithe ar na critéir cháilitheachta trí chéile.
• Beart maith atá sa scéim éiceolaíochta nua, arb í an nuálaíocht mhór nua i gcolún 1. Tá buarthaí ann go fóill, mar sin féin, maidir le dearadh agus cur i bhfeidhm agus teastóidh níos mó neartú i leaganacha amach anseo.

Na chéad chéimeanna eile

Tá Plean Straitéiseach an CBT sa chéim um chur i bhfeidhm faoi láthair. Féach na nuashonruithe ar gov.ie - Plean Straitéiseach an CBT Plan 2023-2027 agus ó CBT Network Ireland CBT Network Ireland - Baile. Beidh córais dhaingne athbhreithnithe agus mhonatóireachta le cur i bhfeidhm lena chinntiú go sainaithnítear saincheisteanna go luath agus go gcuirtear cur chuige bainistíochta oiriúnaithí san áireamh.

Is ball de choiste monatóireachta reatha an CBT í an Chomhairle Oidhreachta agus pléifidh siad na chéad chéimeanna eile in 2025 i dtaobh tograí a chur chun cinn mar ghrúpa saineolaithe arís eile do chéad timthriall eile 2028-2032 an CBT. Ach go háirithe, má éireoidh leis an tsamhail íocaíochtaí torthaíbhunaithe hibrideacha a oiriúnaítear go háitiúil i dtaobh torthaí a sholáthar, is féidir an cur chuige seo a thabhairt isteach ar fud achar talún talmhaíochta na tíre.